Wybieramy i układamy rury do ogrzewania podłogowego PEX

Ogrzewanie podłogowe znalazło już zastosowanie w wielu domach. Jego niesłabnąca popularność wynika z wydajności i dużej funkcjonalności tego systemu. Za najważniejszą jego zaletę uważa się korzystny rozkład temperatury w pomieszczeniach, ciepło zlokalizowane jest przy stopach, a im wyżej tym chłodniej. Nie wymaga montażu grzejników, które zajmują miejsce na ścianach i tym samym ograniczają możliwości aranżacji wnętrza. Ciepło oddawane jest równomiernie na całej powierzchni, w przypadku grzejników tylko w ich obszarze. System ogrzewania podłogowego bazuje na rurach wykonanych z tworzyw sztucznych. Aby sprawdził się on dobrze, warto wybrać te odpowiednie.

Z czego wykonane są rury do ogrzewania podłogowego?

Przede wszystkim muszą spełnić kilka warunków. Do najważniejszych ich cech zaliczamy dużą wytrzymałość, odporność na korozję, elastyczność oraz szczelność, dzięki której tlen nie przenika przez ich ścianki. Tlen przyczynia się do korozji stalowych elementów systemu grzewczego, m.in. kotłów i grzejników, które są obecne w instalacjach mieszanych.

Na rynku dostępne są m.in. rury jednorodne PE-RT, charakteryzujące się pamięcią kształtu. Dzięki czemu nie ma ryzyka zgniecenia pętli grzewczych ogrzewania podłogowego, co może nastąpić np. podczas wykonywania wylewki. Rura jednorodna powróci do swojego pierwotnego kształtu. Nie ma również konieczności przeprowadzania dodatkowego procesu sieciowania, co przekłada się na niższe koszty wykonywanych prac. To, dlatego rury jednorodne PE-RT uważane są za oszczędne rozwiązanie bez utraty jakości wykonania systemu.

Alternatywą dla nich są rury wielowarstwowe PEX/AL/PEX posiadające zmniejszony współczynnik rozszerzalności cieplnej i są łatwe w kształtowaniu. Polecane są szczególnie do budowy instalacji przeznaczone do zasilania grzejników. Powinny mieć rozmiar 16 x 2 mm, jednak można zdecydować się na większe, co przekłada się na lepszą optymalizację przepływu wody. Dzięki rurom większym możemy układać dłuższe pętle ogrzewania podłogowego, a także przyczynia się do łatwiejszej regulacji systemu. Takie rury dają więcej ciepła, jednocześnie stawiając mniejszy opór.

Inną opcją jest wybór rur z polipropylenu (PP) lub polibutylenu (PB). Są elastyczne, podobnie jak jednorodne rury PE-RT, powracają więc do swojego pierwotnego kształtu oraz są odporne na wygięcia. Należy je jednak od razu mocować dopodłoża.

Jaka grubość i średnica rur?

Do najważniejszych parametrów rur należy ich średnica, o czym zostało już wspomniane przy okazji rur wielowarstwowych. To ona decyduje o funkcjonalności całego systemu grzewczego. Rury muszą posiadać grubość od 9,9 do 20 milimetrów. Najczęściej montowane w budynkach mieszkalnych są rury pex 16mm. Mniejsze wykorzystywane są wszędzie tam, gdzie ze względu na grubość podłogi nie można zainstalować rur o większej średnicy. Wraz ze średnicą wzrasta grubość rury.

Podstawowe zasady układania rur do ogrzewania podłogowego

Z rur tworzy się pętle grzewcze, które mogą przybrać formę spirali bądź meandrów. Z trudniejszymi i bardziej wymagającymi pracami mamy do czynienia w przypadku spirali, na które zużywa się więcej rur. Jeżeli jednak wybierzesz ten sposób, powierzchnia podłogi będzie bardziej równomiernie podgrzana. Rury ułożone w meandry charakteryzują się mocnym grzaniem na początku, słabszym na końcu. Sprawdzą się jednak bardzo dobrze dla spotęgowania ogrzewania podłogowego w strefie brzegowej. W systemie odstępy między rurami wynoszą od 10 do 30 cm. Gęsto ułożone zapewniają bardziej wyrównaną temperaturę podłogi.

Nie mniej ważny jest odstęp rur od ścian zewnętrznych, który powinien być nie mniejszy niż rozstaw rur wężownicy. Jeżeli nie ma bocznej izolacji cieplnej, należy układać rury w odległości minimum 0,5 m. Każdą pojedynczą pętlę tworzy jeden odcinek rury o maksymalnej długości 150 m, w przeciwnym razie straty ciśnienia będą większe. Dla wydajności ogrzewania podłogowego zaleca się zmniejszenie odstępów między rurami. Stosuje się je m.in. przy ścianach zewnętrznych pod oknami, czyli tam, gdzie straty ciepła są większe niż w pozostałych obszarach. Osobne pętle grzewcze w strefie brzegowej zapewniają łatwiejszą regulację ogrzewania. Jeżeli decydujesz się na ogrzewanie podłogowe w kuchni, przewodów nie układamy pod szafkami, a w łazience nie mogą się znaleźć pod brodzikiem oraz wanną.

Rury muszą być przymocowane do podłoża

Po prawidłowym ułożeniu rur w warstwie izolacji, konieczne jest ich solidne przymocowanie do podłoża. Jest to konieczne dla zachowania kształtu wężownicy i właściwych odstępów między przewodami. Do ich mocowania wykorzystuje się spinki mające kształt litery U lub specjalne klipsy. Należy je umieścić bezpośrednio w warstwie izolacji i w folii zapobiegającej wilgoci. Rury przymocować można też klipsami do ułożonej na warstwie izolacji siatki. Alternatywą jest zastosowanie szyn z wycięciami.

Na rynku dostępne są również systemowe płyty izolacyjne charakteryzujące się specjalnym wykończeniem oraz zabezpieczeniem przeciw wilgoci, które wykonane jest ze styropianu z czopami. Między wypustki wciska się rury, co nie wymaga już dodatkowego mocowania. Jeżeli zdecydujesz się na takie rozwiązanie, musisz liczyć się z większymi kosztami, ponieważ systemowe płyty są droższe od tradycyjnych, w których stosuje się klipsy i spinki.

Podłączenie rur do rozdzielaczy

Aby system ogrzewania podłogowego mógł prawidłowo funkcjonować, należy rury podłączyć do specjalnych rozdzielaczy. Do zasilających przymocowuje się jeden koniec, dzięki czemu ze źródła ciepłą dopływa gorąca woda, drugi zaś do powrotnego, którym woda po oddaniu ciepłą wraca. O liczbie króćców decyduje liczba pętli ogrzewania podłogowego, króćców jest tyle samo co pętli.

We wnękach ściany mocuje się specjalne szafki, w których to umieszcza się rozdzielacze, najczęściej centralnie w stosunku do pomieszczenia.

Warstwa pokrywająca rury

Rury ogrzewania podłogowego przykrywa się mieszaniną wykonaną z wody, piasku, żwiru i spoiwa cementowego, a także plastyfikatorów, które poprawiają elastyczność warstwy i zwiększają jej wytrzymałość. Przy izolacji cieplnej bez zbrojenia stosuje się wylewkę o grubości 70-80 mm. Jeżeli ma być ona mniejsza, należy dodatkowo wykonać zbrojenie, wykorzystując od tego metalową siatkę.

Większą wytrzymałością i jednocześnie bardziej skomplikowanym procesem układania charakteryzuje się podkład cementowy półsuchy. Droższą, ale zapobiegającą pękaniu i przyśpieszającą wiązania opcją jest mieszanka samopoziomująca, czyli gotowe jastrychy płynne. Całkowita jego grubość w budynkach mieszkalnych powinna wynosić ok. 65 mm. Przy bardziej wytrzymałych mieszankach samopoziomujących może być ona mniejsza, ok. 45 mm. Podkłady anhydrytowe wykorzystuje się w pomieszczeniach suchych. Są odporne na zmiany temperatur, nie pękają i nie kruszą się. Taką warstwą pokrywa się rury w salonie i sypialni, jednak nie stosuje się je w łazience i kuchni, gdzie wilgotność powietrza jest większa.

Ogrzewanie podłogowe powinno przetrwać ok. 50 lat. Jest to inwestycja długoterminowa, z tego powodu warto powierzyć jej wykonanie specjalistom. Jeżeli nie masz doświadczenia budowlanego, odpowiedniej wiedzy z zakresu budowy instalacji grzewczych, nie podejmuj samodzielnie próby układania rur. Naprawa nieprawidłowości może być trudna i kosztowna, a niekiedy nawet niemożliwa, co wymaga ponownego wykonania całego systemu.