Rury do instalacji wodnej. Rodzaje i właściwości.

Instalacja wodna to newralgiczny element konstrukcji budynku, który potrafi zaskoczyć niespodziewaną awarią. Koszty naprawy są często wysokie, niekiedy konieczna jest modernizacja całej instalacji. Duże znaczenie dla jej sprawności ma jakość wykonanych rur, a dokładnie materiały, jakie wykorzystano do ich produkcji. To od nich zależy, czy instalacja będzie odporna na wysokie temperatury, czy do wnętrza rur nie przeniknie tlen, a także czy przepływająca nimi woda nie będzie narażona na zanieczyszczenia bakteriami. Rury różnią się materiałem, jakością wykonania, twardością, kruchością i elastycznością.

Rury miedziane

Miedź jest tworzywem, które człowiek poddaje obróbce już od ponad 10 tys. lat. Rury z niej wykonane pojawiły się jako odpowiedź na niedoskonałość rur stalowych, których nie można wykorzystywać w instalacji dla wody użytkowej, ponieważ kumulują się w nich bakterie. Miedź natomiast zabija te szkodniki, a dodatkowo jest odporna na wysokie temperatury i promieniowanie ultrafioletowe. To spowodowało, że rury miedziane znalazły swoje zastosowanie w instalacjach wodnych, grzewczych, gazowych oraz klimatyzacjach. Są proste w montażu, co zawdzięczamy m.in. ich niewielkiej wadze. Średnica zewnętrzna rur miedzianych wynosi od 6 do 22 mm.

Rury z tworzywa

Po rurach miedzianych pojawiły się rury wykonane z tworzywa sztucznego, które wykorzystuje się do tworzenia instalacji wodnych. W ich produkcji znalazł zastosowanie tzw. polibutylen, oznaczany symbolem PB. Rury z tworzywa są bardzo elastyczne, jak również odporne na wszelkie uszkodzenia mechaniczne, np. ścieranie czy pękanie. Nie wykazują wrażliwości na działanie kwasów, zasad i rozpuszczalników o wysokim stężeniu. Ponadto nie rozwijają się w nich bakterie, co ma duże znaczenie przy tworzeniu instalacji dla wody pitnej. Nie jest to jednak rozwiązanie pozbawione wad. Podczas montażu rur z tworzywa sztucznego trzeba zachować ostrożność, aby odpowiednio zabezpieczyć je przed działaniem promieniowania ultrafioletowego.

Alternatywę dla polibutylenu stanowi polipropylen (PP) o podobnych właściwościach. Innym materiałem jest PP-R, czyli kopolimer, który charakteryzuje się tym, że kruchości nabiera dopiero w temperaturze poniżej -40°C. To materiał bardzo sztywny, a więc mniej podatny na zginanie, dlatego przy montażu wykonanych z niego rur należy użyć kształtek.

Nowoczesne rury wielowarstwowe

Rury mogą być wykonane z jednego lub kilku materiałów, a także z jednej lub kilku warstw. Wielowarstwowe rury to udoskonalone rury tradycyjne – z miedzi i tworzywa – składające się z kilku warstw połączonych techniką ultradźwiękową lub laserową. Standardowa rura wielowarstwowa wykonana jest od wewnątrz z aluminium, a z zewnątrz powlekana warstwą polietylenu. W rurach o większych średnicach często stosuje się grubszą warstwę aluminium, żeby uzyska lepszą sztywność.

Im rura jest sztywniejsza, tym większe są możliwości jej wykorzystania zarówno w pionach, jak i poziomach instalacyjnych.

Rury wielowarstwowe są również stosunkowo lekkie. Aluminium jest tworzywem o niewielkiej wadze, a przy tym doskonałych właściwościach, które zapewniają mu odporność na wysokie temperatury, uszkodzenia mechaniczne i korozję. W rurach nie rozwijają się bakterie, a do ich wnętrza nie przenikają zanieczyszczenia czy kurz. Występują w kilku wariantach w zależności od wykorzystanych materiałów. Oprócz aluminium stosuje się w ich produkcji polietylen sieciowany o wysokiej gęstości, a także polipropylen oraz polipropylen typu 3. Ponadto dostępne są w wielu różnych wariantach – o mniejszej albo większej średnicy, z kształtkami lub złączkami.

Rury wielowarstwowe mają wszechstronne zastosowanie, można je wykorzystać w każdego typu instalacji. W wysokich temperaturach zachowują swoje właściwości i parametry, są w stanie wytrzymać trudne warunki przy temperaturze 95°C. Porównując je do rur wykonanych z tworzywa sztucznego, należy wspomnieć o ich wydłużalności termicznej. Tworzywo sztuczne na skutek oddziaływania na niego temperatury wydłuża się, co wymusza regularną kompensację wydłużeń przewodów. W przypadku rur wielowarstwowych mamy do czynienia ze znacznie ograniczoną wydłużalnością, a mianowicie tylko dwa razy większą niż w przypadku rur stalowych.



Co więc wybrać?

Im więcej opcji do wyboru, tym więcej wątpliwości. Jednocześnie jednak duża liczba wariantów pozwala na dostosowanie instalacji wodnej do własnych potrzeb oraz możliwości budynku. Rury z tworzywa są elastyczne i doskonale tłumią uderzenia hydrauliczne, pojawiły się na rynku jako alternatywa dla rur miedzianych i stalowych. Są jednak bardzo wrażliwe na działanie wyższych temperatur, co przekłada się na ich krótką żywotność. Dlatego współcześni producenci stworzyli rury wielowarstwowe, które eliminują wszystkie dotychczasowe problemy związane z instalacją. Wykazują się większą odpornością na uszkodzenia, wysoką temperaturę i promieniowanie ultrafioletowe. Do ich wnętrza nie przenika tlen, są mniej wrażliwe na pojawienie się korozji. To obecnie najczęściej polecane przez specjalistów rozwiązanie.