Bezpieczeństwo instalacji i budynku – urządzenia przeciwzalewowe.

Niedrożność kanalizacji, gwałtowne, ulewne opady deszczu, a także wzrost poziomu ścieków w sieci kanalizacyjnej  to przyczyny cofania się ścieków do budynku. Takie zjawisko wyrządza wiele szkód, wymaga interwencji specjalisty, a w skrajnych przypadkach wymiany instalacji lub jej fragmentu. Aby temu zapobiec, montuje się urządzenia przeciwzalewowe, które ograniczają ryzyko zalania budynku, a także stanowią dodatkową ochronę przed gryzoniami przedostającymi się do domów przez instalację kanalizacyjną.

Mechanizm działania urządzeń przeciwzalewowych nie należy do skomplikowanych. Posiadają one swobodnie zawieszoną klapę, dzięki której możliwy jest bezproblemowy przepływ ścieków we właściwym kierunku, czyli w stronę kanału. Jeżeli dochodzi do przepływu zwrotnego, klapa automatycznie zamyka przewód. To skuteczne przeciwdziałanie cofaniu się ścieków do budynku. W urządzeniach przeciwzalewowych (zasuwach) wykorzystuje się jedną lub dwie klapy wykonane ze stali nierdzewnej.

Konieczność montowania zasuwów wynika z obowiązującego prawa. W §124 „Rozporządzenia w sprawie warunków technicznych dla budynków” czytamy, że grawitacyjna instalacja kanalizacyjna może być wykonana w pomieszczeniach, w których nie ma stałego grawitacyjnego spływu ścieków, jeżeli zostanie zainstalowane specjalne zabezpieczenie. Równie ważna przy projektowaniu kanalizacji jest norma 13564- 1:2004 dotycząca urządzeń przeciwzalewowych. Zgodnie z normą możemy wyróżnić kilka ich rodzajów, a dokładnie cztery typy podstawowe (0-3) i dwa dodatkowe (4-5).

Typ 0 – proste urządzenia przeciwzalewowe do przewodów kanalizacyjnych poziomych

Cechują się konstrukcją, która pozwala na zabudowę w przewodach poziomych. Mają prostą budowę i działają na zasadzie samozamykającej się klapy. Ścieki przepływają swobodnie tylko w jednym kierunku, natomiast w drugim są blokowane przez zamknięcie klapy. Brak przepływu oznacza jej opadnięcie, a przepływ wymusza uniesienie. Aby przeprowadzić kontrolę stanu działania zasuwy, wystarczy zdjąć pokrywę. W ten sam sposób czyścimy jej mechanizm. Urządzenia przeciwzalewowe typu 0 montowane są najczęściej w końcowych obszarach przewodów odpływowych.

Typ 1 – dodatkowe awaryjne zamknięcie

Urządzenia przeciwzalewowe tego typu również przeznaczono do przewodów kanalizacyjnych poziomych. Ich mechanizm działania jest praktycznie identyczny, jak w przypadku zasów typu 0. Różnica polega na obecności dodatkowego awaryjnego zamknięcia klapy. Do produkcji urządzeń wykorzystuje się odporne na uszkodzenia mechaniczne i korozję tworzywa sztuczne oraz stal nierdzewną. Jeśli dojdzie do zablokowania awaryjnego, można ręcznie uruchomi

dźwignię, która blokuje przelew. Zawór działa poprawnie, jeżeli jest pozbawiony zanieczyszczeń.

Dźwignia blokująca może znajdować się na zawiasie lub wsuwa

od góry w korpus. Innym rodzajem urządzenia jest zasuw z dźwignią ustawioną prostopadle do osi przepływu.

Typ 2 – dwa mechanizmy z automatycznym zamknięciem

Kolejny rodzaj urządzenia wykorzystywanego w przewodach kanalizacyjnych poziomych stanowi zasuw typu 2, który posiada dwa mechanizmy z automatycznym zamknięciem i jeden mechanizm zamknięcia awaryjnego. To rozwiązanie znalazło swoje zastosowanie w instalacjach o podwyższonym ryzyku cofania się ścieków. Aż potrójne zabezpieczenie zwrotne ma formę automatycznych, niezależnych od siebie klapowych zamknięć z jednym zabezpieczeniem od góry, którym jest pokrywa rewizyjna. Dzięki takim urządzeniom możemy skutecznie zapobiegać nieprawidłowościom w działaniu urządzenia na wypadek nagromadzenia się w nim zanieczyszczeń.

Typ 3 – elektryczne urządzenia przeciwzalewowe

Jeszcze innymi zasuwami są urządzenia typu 3, które swoje działanie opierają na zewnętrznej energii, np. elektrycznej lub pneumatycznej. Zamknięcie samoczynne działa bez integracji z zamknięciem awaryjnym.

W urządzeniu stosuje się dwie otwarte klapy, aby zapewnić odpływ ścieków, a kiedy dochodzi do przepływu zwrotnego, klapa automatycznie się zamyka. Jest to możliwe dzięki siłownikowi sterowanemu przez sondę. Nie ma ryzyka blokady klapy przez zanieczyszczenia, a dzięki obecności drugiej klapy można dodatkowo zamknąć urządzenie awaryjne.

Typ 4 i 5 – urządzenia montowane we wpustach podłogowych

Ostatnie dwa typy urządzeń przeciwzalewowych to typ 4, czyli urządzenia montowane w kształtkach i wpustach podłogowych, oraz typ 5 – wyłącznie we wpustach podłogowych. W przypadku typu 4 stosuje się jedno lub dwa samoczynne zamykania i jedno dodatkowe awaryjne, natomiast przy typie 5 istnieje tylko jeden mechanizm zamykania i jeden mechanizm awaryjny.